α) Διαφραγματικές Μέθοδοι

1. Το Ανδρικό Προφυλακτικό:  Παρουσιάζει 2% αποτυχία στον πρώτο χρόνο και 10% γενική αποτυχία με πολύ καλή εφαρμογή της μεθόδου. Είναι ένα κάλυμμα (μια λεπτή θήκη) από ελαστικό που περιέχει καουτσούκ, το οποίο χρησιμοποιείται για την κάλυψη του πέους την ώρα της συνουσίας. Έτσι το σπέρμα συγκεντρώνεται μέσα στη θήκη, χωρίς να έρθει σε επαφή με τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η προφύλαξη από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

2. Το Γυναικείο προφυλακτικό: Παρουσιάζει 4% αποτυχία για τον πρώτο χρόνο, 19% γενική αποτυχία. Οι γυναίκες αναφέρουν σε υψηλό ποσοστό πρακτικές δυσκολίες στην εφαρμογή. Πρόκειται για ένα μεγάλο κύλινδρο από πολυουρεθάνη, που στις δύο άκρες έχει από ένα στεφάνι. Μπαίνει ως καμπύλη στον κόλπο και καλύπτει το εσωτερικό του, εμποδίζοντας το σπέρμα να έρθει σε επαφή με τον κόλπο και τον τράχηλο. Η γυναίκα το τοποθετεί αμέσως πριν, και το αφαιρεί αμέσως μετά τη σεξουαλική πράξη. Το ένα μέρος σπρώχνεται στο κόλπο μέχρι τον τράχηλο, ενώ το στεφάνι στο ανοικτό μέρος μένει έξω από τον κόλπο.

3. Κολπικό Διάφραγμα-Τραχηλική Καλύπτρα: Παρουσιάζει 6% αποτυχία για τον πρώτο χρόνο χρήσης, και 15% για γενική χρήση. Το κολπικό διάφραγμα είναι κάψα από καουτσούκ που τοποθετείται στον κόλπο με τρόπο που να καλύπτει τον τράχηλο, εμποδίζοντας την άνοδο των σπερματοζωαρίων στη μήτρα. Υπάρχουν διάφορα μεγέθη για να ανταποκρίνονται στις διάφορες μορφολογίες του τραχήλου της μήτρας. Η γυναίκα το τοποθετεί αμέσως πριν, και το αφαιρεί μετά τη σεξουαλική πράξη. Πρόκειται για αρκετά δύσχρηστη μέθοδο που τείνει να εγκαταλειφτεί.

4. Οι κολπικοί σπόγγοι: Παρουσιάζουν 20% αποτυχία σε πολύτοκες και 8% μόνο σε άτοκες. Δεν επηρεάζει τυχόν τραχηλική δυσπλασία. Είναι μικρά στρογγυλά σφουγγαράκια με σπερματοκτόνο που τοποθετούνται βαθιά στον κόλπο, αφού πρώτα βραχούν με νερό και στο έξω μέρος φέρουν μια λάιλον κλωστή για την αφαίρεση τους. Μπορεί να εισαχθεί στο κόλπο μέχρι και 24 ώρες προηγουμένως. Είναι μιας χρήσεως και μπορεί να παραμείνει στο κόλπο μέχρι και 30 ώρες ανεξάρτητα από τον αριθμό των σεξουαλικών επαφών.

5. Σπερματοκτόνα κολπικά ενθέματα: Έχουν γενικά πολύ μεγάλο ποσοστό αποτυχίας σαν μοναδική μέθοδο και συνιστάται να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό μα μια άλλη μέθοδο φραγμού από αυτές που περιγράφηκαν παραπάνω. Πρόκειται για χημικές ουσίες που τοποθετούνται στον κόλπο και καταστρέφουν ή αδρανοποιούν τα σπερματοζωάρια Κυκλοφορούν στις εξής μορφές: Κολπικά χάπια, Κολπικά υπόθετα, Κολπική κρέμα ή ζελέ, κολπικός αφρός τύπου αεροζόλ. Τοποθετούνται στο κόλπο λίγη ώρα πριν την σεξουαλική επαφή (10 λεπτά) και κάθε τοποθέτηση ισχύει για μια εκσπερμάτωση. Η δράση τους ισχύει για εξήντα περίπου λεπτά (μία ώρα) και είναι δυνατή η επαναληπτική τοποθέτηση.

β) Ενδομήτρια Σπειράματα

• Μηχανικό ενδομητρικό σπείραμα
• Ορμονικό ενδομητρικό σπείραμα

Μηχανικό Ενδομητρικό Σπείραμα (απλό)

Το ενδομητρικό σπείραμα είναι μια μικρή συσκευή μήκους 2–4 εκατοστά (cm) από εύκαμπτο πλαστικό ή συνδυασμό πλαστικού και μετάλλου, που τοποθετείται από τον γιατρό μέσα στην κοιλότητα της μήτρας, όπου μπορεί να παραμείνει για μερικά χρόνια (ανάλογα με το είδος) προσφέροντας αποτελεσματική αντισύλληψη.

Μηχανισμός δράσης

Οι περισσότεροι συντάσσονται με την άποψη ότι ο κύριος τρόπος με τον οποίο τα ενδομήτρια σπειράματα επιτυγχάνουν την αντισυλληπτική τους δράση είναι η ακινητοποίηση των σπερματοζωαρίων και με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η αποτυχία της γονιμοποίησης. Άλλος ένας τρόπος δράσης είναι η αναστολή της εμφύτευσης του κυήματος μέσα στη μήτρα. Παλαιότερα υποστήριζαν ότι η αδυναμία εμφύτευσης οφειλόταν σε άσηπτη φλεγμονή. Πάντως ο ακριβής μηχανισμός παραμένει αβέβαιος.

Πλεονεκτήματα

Μεγάλη αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα (97%)
Μεγάλο διάστημα αντισυλληπτικής προστασίας (από 2-5 χρόνια) με μόνη υποχρέωση από μέρους της γυναίκας να ανιχνεύει κάθε μήνα ότι το IUD είναι στη θέση του.
Χαμηλό ετήσιο κόστος μεθόδου.
Εύκολη τεχνικά τοποθέτηση.

Μειονεκτήματα

Είναι το πιο κατάλληλο αντισυλληπτικό μέσον για γυναίκες που έχουν γεννήσει και που έχουν σταθερή μονογαμική σχέση.

Κίνδυνοι

• Μπορεί να προκληθεί φλεγμονή η διάτρηση της μήτρας.
• Μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος πυελίτιδας σε γυναίκες με ιστορικό η προδιάθεση.
• Μπορεί να αυξησει ελάχιστα τον κίνδυνο για εξωμήτριο κύηση.
• Επί αποτυχίας της μεθόδου και κύησης οι αποβολές φτάνουν το 25-50%.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Αυξημένη διάρκεια και ποσότητα αίματος καθώς και πόνος στην περίοδο που συνήθως ξεπερνιόνται μετά τους πρώτους μήνες και μόνο σε ένα ποσοστό 7% γίνονται αιτία να αφαιρεθεί το σπείραμα. Μικρή αιμόρροια μεταξύ δύο περιόδων είναι συχνή τους πρώτους μήνες.

Αντενδείξεις για την χρήση ενδομήτριου σπειράματος

• Γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά.
• Γυναίκες με πυελικές φλεγμονές η σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
• Γυναίκες με ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας.
• Γυναίκες με καρκίνο του σώματος η του τραχήλου της μήτρας.
• Γυναίκες με ανώμαλης η αδιάγνωστης αιμορραγίας από τα γεννητικά όργανα.
• Το ποσοστό αποτυχίας κυμαίνεται σε 2-3% και το μόνο μειονέκτημα του σπιράλ είναι ότι μερικοί οργανισμοί δεν το δέχονται, οπότε πρέπει να αφαιρεθεί. Το σπιράλ μπορεί να βγει από το γιατρό ανά πάσα στιγμή η γυναίκα αποφασίσει να διακόψει την αντισύλληψη.

Ορμονικό Ενδομητρικό Σπείραμα

Το ορμονικό σπείραμα φέρει μια αντλία βραδείας απελευθέρωσης μιας προγεσταγόνου ορμόνης η οποία απελευθερώνει στον οργανισμό μια καθημερινή ποσότητα ορμόνης.

Τα ορμονικά σπειράματα έχουν διπλό μηχανισμό δράσης, μηχανικό όπως τα απλά σπειράματα, αλλά και ορμονικό, και έτσι η αποτελεσματικότητα τους αγγίζει τα όρια του 99.9%. Επιπλέον έχουν το πλεονέκτημα ότι μειώνουν τον αριθμό των ημερών της περιόδου καθώς και τη ποσότητα αίματος που χάνεται με τη περίοδο.