Προγραμματισμένες επαφές
Είναι η πιο απλή μέθοδος αντιμετώπισης της υπογονιμότητας.
Εφαρμόζεται συνήθως:
- Σε ζευγάρια που έχουν ελεύθερες επαφές για ένα χρόνο χωρίς σύλληψη και που δεν παρουσιάζουν κάποιο ανατομικό πρόβλημα π.χ. μη διαβατές σάλπιγγες – ανεξήγητη υπογονιμότητα.
- Σε γυναίκες που δεν έχουν σταθερό κύκλο οπότε δεν γνωρίζουν πότε γίνεται ωορρηξία για να προγραμματίσουν επαφή.
- Όταν το ζευγάρι είναι απομακρυσμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σε αυτό το πρόγραμμα γίνεται υπερηχογραφικός έλεγχος προκειμένου να γίνει προσδιορισμός της ημέρας ωορρηξίας ώστε ο γιατρός να συστήσει στο ζευγάρι να προγραμματίσει επαφή.
Μπορεί να γίνει παρακολούθηση της ωορρηξίας σε φυσικό κύκλο ή με ήπια φαρμακευτική αγωγή για ανάπτυξη περισσότερων ωοθυλακίων.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος το ζευγάρι μπορεί να έχει ελεύθερες επαφές και η γυναίκα δεν χρειάζεται να διακόψει τη φυσιολογική της δραστηριότητα ακόμα και με το πέρας της διαδικασίας.
Σπερματέγχυση
Είναι η απλούστερη διαδικασία υποβοηθουμένης αναπαραγωγής στην οποία αφού γίνει η επεξεργασία του σπέρματος (του συντρόφου ή του δότη αν χρειαστεί) το τοποθετούμε στην κοιλότητα της μήτρας, με ειδικό λεπτό καθετήρα.
Πότε κάνουμε σπερματέγχυση:
- Τραχηλικός παράγοντας (τραχηλίτιδα, ουλές από κρυοπηξίες ή βαθιές καυτηριάσεις, κωνοειδής εκτομή, αρνητικό Huhner)
- Διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας
- Ενδομητρίωση
- Αδυναμία κολπικής εκσπερμάτωσης
- Ψυχογενής η οργανική δυσλειτουργία
- Σοβαρός υποσπαδίας, ανάστροφη εκσπερμάτωση
- Κρυοσυντηρημένο σπέρμα σε περιπτώσεις θεραπείας καρκίνου.
- Ολιγοσπερμία
- Ασθενοσπερμία
- Τερατοσπερμία
- Όταν το ζευγάρι είναι απομακρυσμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα
- Ανεξήγητη υπογονιμότητα
Η διαδικασία της σπερματέγχυσης μπορεί να γίνει είτε σε φυσικό κύκλο είτε με φαρμακευτική αγωγή (Serpafar, Femara). Γίνεται υπερηχογραφική παρακολούθηση για την ανάπτυξη των ωοθυλακίων και όταν κάποια από αυτά φτάσουν σε μέγεθος πάνω από τα 17 χιλ. χορηγούμε τη μεσονύχτια ένεση (Pregnyl, Ovitrelle) και 36-38 ώρες μετά γίνεται η σπερματέγχυση. Τη μέρα της σπερματέγχυσης γίνεται υπερηχογραφικός έλεγχος για να διαπιστώσουμε αν έχει γίνει ωορρηξία. Για να υποστηρίξουμε τη φάση μετά τη σπερματέγχυση δίνουμε προγεστερόνη. Δύο εβδομάδες μετά και αν δεν έρθει περίοδος στη γυναίκα κάνουμε εξέταση για τεστ εγκυμοσύνης.
Εξωσωματική Γονιμοποίηση
Με τον όρο εξωσωματική γονιμοποίηση αναφερόμαστε στις τεχνικές της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προκειμένου να γίνει γονιμοποίηση ενός ωαρίου και ενός σπερματοζωαρίου, έκτος του σώματος της γυναίκας, στο εμβρυολογικό εργαστήριο.
Ενδείξεις για ένταξη σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης:
- Σαλπιγγικός παράγοντας (προβλήματα διαβατότητας και λειτουργικότητας).
- Ωοθηκικός παράγοντας(βαριά προβλήματα ανωορρηξίας – ενδομητρίωση).
- Βαριά προβλήματα σπέρματος.
- Διαταραχές στύσης.
- Ηλικία.
- Αποτυχία απλών μεθόδων τεχνητής αναπαραγωγής για αντιμετώπιση προβλημάτων ενός εκ των δύο
- Αγνώστου αιτιολογίας υπογονιμότητα που δεν επετεύχθη σύλληψη με προγραμματισμένες επαφές ή σπερματεγχύσεις (3 έως 6 κύκλους).
- Κληρονομικές παθήσεις για τις οποίες πρέπει να γίνει προεμφυτευτική διάγνωση (preimplantation diagnosis).
- Δωρεές γαμετών (ωαρίων, σπερματοζωαρίων)
Η διαδικασία περιλαμβάνει την επιλογή κατάλληλου πρωτόκολλου και φαρμακευτικής αγωγής, την υπερηχογραφική παρακολούθηση της ανάπτυξης των ωοθυλακίων, την ωοληψία, την καλλιέργεια των εμβρύων στο εμβρυολογικό εργαστήριο, και την εμβρυομεταφορά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής το ζευγάρι υποβάλλεται σε αιματολογικές εξετάσεις για: ομάδα αίματος, Rhesus, ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης, τεστ δρεπανώσεως και για τα λοιμώδη νοσήματα όπως HbsAg, HCV, HIV I,II, VDRL τα οποία πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες.
Η Μονάδα θα δώσει στο ζευγάρι δύο έντυπα που θα πρέπει να υπογράψει και αφορούν στη συναίνεσή τους για την ένταξή τους σε πρόγραμμα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και στη διαχείριση του γενετικού υλικού του ζεύγους που θα προκύψει από αυτή.
Επίσης τα ζευγάρια που δεν έχουν παντρευτεί ή οι γυναίκες που δεν έχουν σύντροφο και επιθυμούν να ενταχθούν σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης θα πρέπει να προσκομίσουν συμβολαιογραφική πράξη.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία εξωσωματική γονιμοποίηση μπορούν να κάνουν οι γυναίκες μέχρι το 50ο έτος της ηλικίας της.
Ο αριθμός των γονιμοποιημένων ωαρίων που μπορούμε να τοποθετήσουμε στην ενδομητρική κοιλότητα ορίζεται από τη νομοθεσία ως εξής: για γυναίκες έως σαράντα ετών μέχρι τρία έμβρυα και για γυναίκες άνω των σαράντα έως τέσσερα έμβρυα (νόμος 3305 της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής).
Εξωσωματική Γονιμοποίηση
- Σε φυσικό κύκλο
- Με φαρμακευτική αγωγή